چگونگي مقابله با پديكلوزيس(شپش سر)

 دكتر مصطفوي مسئول واحد سلامت نوجوانان ،جوانان و مدارس مركز بهداشت شهرستان بيرجند در برنامه سيماي سلامت ، شبكه تلوزيوني خراسان جنوبي در رابطه با پديكلوزيس(شپش سر)  درپاسخ به به سوالات مجري و بينندگان برنامه گفت :

 شپش يك انگل خارجي و اجباري انسان است كه از خون انسان تغذيه مي كند. سه نوع عمده دارد شپش سر ، تن و عانه كه نوع سر در كودكان شايع است. عمر شپش ماده 30 روز و تعداد تخمهاي آن درطول يك دوره زندگي 150-50 عدد مي باشد. محل زندگي اين انگل بطور عمده در پشت گردن و گوشها مي باشد . تخم شپش خيلي محكم به ساقه ي مو چسبيده است و همين مسئله باعث افتراق آن از شوره و پوسته ي سر و بقاياي ژل و كتيرا در موي سر مي باشد .

ايشان در پاسخ به اين سوال كه  پديكلوزيس در چه گروههايي از افراد وجود دارد و علائم آلودگي به آن چيست  افزودند:

شپش به هيچ گروه يا طبقه خاص اختصاص ندارد ولي در جنس مونث ، نژاد سفيد ، جوامع فقير و پرجمعيت ودر فصل سرد شايعتر است.

 

آلودگي به شپش عمدتا علامتي ندارد و در غربالگري ها كشف مي شود ولي گاهي علامتي مثل خارش ، وجود نقاط قرمز رنگ در كف سر ، علايمي از خراش ها در پوست سر و عفوني شدن خراش ها با عفونت هاي فرصت طلب و بزرگ شدن غدد لنفاوي پشت گوش ديده مي شود.

مصطفوي راه هاي انتقال انگل را از دو راه مستقيم و غير مستقيم عنوان نمود. راه مستقيم از طريق تماس با فرد آلوده و راه غير مستقيم از طريق تماس با اشياي  آلوده مثل مثل روسري ، كلاه ، شانه، روبالشتي ، حوله ، ملحفه هتل ها ، كمدهاي استخر و...

ايشان درمان اين انگل رادرچند مرحله برشمرد. اولين مرحله استفاده از شامپوي پرمترين است كه مي بايستي روي موي تميز و نيمه خشك بمدت 10 دقيقه قرار بگيرد ، سپس با شانه ي دندانه ريز شانه شده و آبكشي شود و در 10 روز آينده نيز مجددا استفاده شود. شامپو نبايد وارد دهان و چشم شود و در كودكان زير 2 سال و مادران باردارو شيرده منع مصرف دارد . در مواقع عود يا در افراد خاص مي توان به جاي شامپوي پرمترين ازلوسيون دايمتيكون استفاده كرد.

 

مرحله بعد رشك زدايي با كمك آب و سركه است كه اهميت خاصي دارد

در مرحله سوم مي بايستي تمام اشيايي كه با فرد آلوده ارتباط داشته است ، ضدعفوني و يا جوشانده شود . وسايلي كه قابل ضدعفوني كردن نباشد، مي بايست بمدت 2 هفته در يك كيسه در بسته و ترجيحاً در جاي سرد نگهداري شود

توصيه مي شود اگر چند نفر در يك خانواده مبتلا هستند ، حتما درمان همه ي افراد آلوده باهم شروع شود و فرد آلوده بعد از درمان از وسايل تميز و ضدعفوني شده استفاده نمايد.

دكتر مصطفوي بيشترين عوارض مربوط به  آلودگي به شپش را  استفاده از مواد سمي بجز دارو هاي استاندارد تجويزي از سوي مراكز بهداشت كه در بالا ذكر گرديد  براي درمان توسط والدين كودكان ذكر نمود كه گاه حتي تهديد كننده هاي حيات مي باشد . باتوجه به اينكه شپش سر ناقل هيچ بيماري نمي باشد نبايد حساسيت والدين به اين مسئله بيش از اندازه باشد و فقط از درمان هاي توصيه شده در مراكز بهداشتي استفاده شود .

ايشان از ديگر عوارض پديكولوز(شپش سر)را بي خوابي ، خستگي ، خارش و عفونت هاي ثانويه عنوان كرد .

دكتر مصطفوي در پايان اين مصاحبه تلويزيوني توجه مخاطبين برنامه را به نكات ذيل جلب نمود.

دوم : اصل مهم در درمان پديكلوزيس ، درمان اپيدميولوژيك انگل يعني شناسايي و درمان منابع و مخازن مي باشد .

سوم : بهتر است فرد مشكوك از نظر آلودگي به همراه خانواده ي خود به نزديكترين مركز خدمات جامع سلامت مراجعه كند و ضمن دريافت داروي رايگان در صورت تاييد آلودگي ، كليه افراد خانواده تحت غربالگري و آموزش قرار گيرند و براي نوبت بعدي پيگيري برنامه ريزي شود.

چهارم: طول مو ارتباطي با آلودگي به پديكلوز ندارد.

پيشگيري از اين بيماري با رعايت اصول بهداشت فردي و عدم استفاده از وسايل شخصي ديگران ،كنترل و غربالگري موي دانش آموزان ، شناسايي مواد آلوده و درمان آنها و حساس سازي و آگاهي دادن به خانواده ها امكان پذير خواهد بود.