با توجه به گذار بيماريها از واگير به غير واگير و حركت از درمان قطعي بيماريها به مراقبت مادام العمر، نقش مردم در مراقبت از سلامت خود و اعضاي خانواده براي سالم زيستن، مديريت ناخوشيهاي جزيي، مديريت بيماريهاي مزمن و حاد روز به روز در حال افزايش است به گونهاي كه طبق برآوردها 65 تا 85 درصد تمام مراقبتها از نوع خودمراقبتي است.
«خودمراقبتي» شامل اعمالي است اكتسابي، آگاهانه و هدفدار كه مردم براي خود، فرزندان و خانواده شان انجام ميدهند تا تندرست بمانند، از سلامت جسمي، رواني و اجتماعي خود حفاظت كنند، نيازهاي جسمي، رواني و اجتماعي خود را برآورده سازند، از بيماري ها يا حوادث پيشگيري كنند، بيماريهاي مزمن خود را مديريت كنند و نيز از سلامت خود بعد از بيماري حاد يا ترخيص از بيمارستان، حفاظت كنند. حيطههاي خودمراقبتي شامل ارتقاي سلامت، اصلاح سبك زندگي، پيشگيري از بيماري، خود ارزيابي، حفظ سلامت، مشاركت در درمان و توان بخشي است.
خودمراقبتي موجب ارتقاي سلامت و كيفيت زندگي، افزايش رضايت بيماران، منطقي شدن استفاده از خدمات (نياز كمتر به مشاوره ارايه دهندگان خدمات در مراكز بهداشتي،كاهش ويزيت بيماران سرپايي و كاهش استفاده از منابع بيمارستاني) و نيز كاهش هزينه هاي سلامت مي شود (در انگلستان كاهش ويزيت پزشكان عمومي تا 40درصد،كاهش ويزيتهاي سرپايي تا 17درصد،كاهش ويزيتهاي بعدي بيماريها تا50 درصد،كاهش بستري شدن در بيمارستان تا 50 درصد،كاهش طول دوره اقامت بيمار در بيمارستان تا 50 درصد، كاهش و يا تعديل مصرف داروها و كاهش روزهاي غيبت از كار تا50 درصد گزارش شده است).
شواهد متقن، نشان از آن دارند كه با ترويج خودمراقبتي به عنوان يك رويكرد سلامت متكي بر مردم، مي توان پيش بيني صرفه جويي 7 درصدي را در هزينه ها شاهد بود. اين صرفه جويي ها، هزينه مراقبت هاي سطوح پايه و تخصصي و همچنين پذيرش برنامه ريزي شده و بدون برنامه بيماران و پذيرش هاي سرپايي را كاهش مي دهد. در انگلستان، ارزش مالي اين صرفه جويي 7درصدي معادل 4/4 ميليارد پوند است. البته شواهد ديگري هم هستند كه گرچه خيلي واقع بينانه نيستند اما از ظرفيت صرفه جويي 20 درصدي با اجراي رويكرد سلامت متكي بر مردم، خبر ميدهند.