واحدپیشگیری و مبارزه با بیماری ها در دو حوزه فعالیت می کند:

•            *    بیماریهای واگیر

    *    بیماریهای غیر واگیر
    

    بیماریهای واگیر

بیماریهای عفونی واگیر دار از قدیمی ترین دشمنان بشر هستند، همه گیری های بزرگ ایجاد شده توسط برخی از آن ها (مانند مالاریا ، آنفلوانزا ) در قرن های گذشته خسارات سنگینی بر جامعه بشری وارد کرده است. علی رغم پیشرفت های شگرفت علم پزشکی در زمینه های پیشگیری و درمان بیماریهای واگیر، متأسفانه هنوز هم بیماری های عفونی با قابلیت ایجاد اپیدمی به عنوان یک مشکل در سراسر جهان مطرح هستند. بروز مقاومت دارویی در عوامل بیماری زا و یا ناقلین آن ها ، بازگشت مجدد برخی بیماری ها به مناطقی که سال ها عاری از آن بیماری بوده اند (بیماری های باز پدید ) و ظهور بیماریهای جدید (بیماریهای نو پدید) همه از دلایل لزوم توجه همه بخش های درگیر سلامت به این بیماری ها هستند. برای مدیریت صحیح کنترل بیماری های واگیر، اطلاعات جامعه و به روز درخصوص آن ها مورد نیاز است و ابزار تأمین این اطلاعات نظام مراقبت بیماری ها است.

بیماریهای واگیر تحت پوشش نظام مراقبت :

·          بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن

·         زنجیره سرما 

·         بیماریهای منتقله به وسیله ناقلین

·         سل و جذام

·         بیماریها منتقله توسط آب و مواد غذایی (بیماریهای روده ای و انگلی) و عفونتهای بیمارستانی

·         بیماریهای آمیزشی (ایدز، هپاتیت و  .....)

·         بیماری های مشترک بین انسان ودام

 

   بیماری های غیر واگیر

تا چند سال پیش بیماریهای واگیردار بعنوان بزرگترین معضل بهداشتی کشورهای جهان به شمار می‌ ر فت بطوری که تمام توان بهداشتی کشورها صرف کنترل و پیشگیری از همه‌ گیری این بیماریها می‌شد. از چند دهه گذشته با موفقیت‌ه ای بدست آمده در زمینه ارتقای نظام سلامت و تکنولوژی‌های جدید، پیشرفت‌های عمده‌ا ی در خصوص کنترل بیماریهای واگیردار حاصل شده و پس از طی این مراحل، بیماریهای غیرواگیر در حال حاضر بعنوان مشکل عمده بهداشتی مطرح است. از مهمترین بیماریهای این گروه می‌توان به آسیب‌ های ناشی از سوانح و حوادث، بیماریهای قلبی ـ عروقی ـ دیابت، فشارخون بالا، سکته‌های مغزی ـ بیماریهای تنفسی مزمن، بیماریهای مفصلی استخوانی مزمن و سرطانها اشاره کرد.

بدلیل افزایش روند مرگ و میر ناشی از بیماریهای غیرواگیر بخصوص در کشورهای در حال توسعه، سازمانی جهانی بهداشت، از دو دهه پیش بیماریهای غیرواگیر را جزو اولویت‌ه ای بهداشتی کشورهای در حال توسعه اعلام کرده است.

اکنون بیماریهای غیرواگیر علل اصلی مرگ و میر و ناتوانی در جهان می‌باشند . 60% علل مرگ و 43% بار جهانی بیماری‌ه ا مربوط به بیماریهای عمده غیرواگیر می‌باشد.

چهار بیماری عمده غیرواگیر (قلبی ـ عروقی ـ سرطان ـ بیماری انسدادی مزمن ریوی ـ دیابت) مستقیماً به سه عامل خطر اصلی قابل پیشگیری شامل مصرف سیگار، تغذیه نامناسب و عدم فعالیت بدنی مناسب وابسته هستند.

افزایش روزافزون شیوع این بیماریها، خسارات اقتصادی هنگفتی را به کشورها تحمیل می‌کند. تغییر شیوه زندگی باعث شده است که برخی از عوامل خطرساز مهم از جمله دخانیات، عدم فعالیت بدنی مناسب مصرفی ناکافی میوه و سبزیجات و شیر و لبنیات، سوانح و حوادث، تعداد مبتلایان به فشارخون بالا و چربی و قند خون بالا در جامعه افزایش یابد و این خود زنگ خطری است برای افزایش مرگ و میر و ناتوانی‌های ناشی از بیماریهای غیرواگیر که در حال حاضر گریبانگیر کشورهای در حال توسعه است.

همانطور که گفته شد دلیل این وضعیت، تغییراتی است که در سالهای گذشته در شیوه زندگی مردم ایجاد شده است و شاید بتوان یکی از علل ایجاد این تغییرات را علاوه بر مقتضیات زندگی کنونی، در آگاهی و نحوه عملکرد مردم دانست. در بسیاری از موارد، عدم آگاهی کافی از عوامل خطرساز و عدم بکارگیری تمهیدات لازم و ضروری باعث شده است تا این عوامل روز به روز افزایش یابند .

   بیماریهای غیر واگیر تحت پوشش نظام مراقبت:

·         سوانح و حوادث

·         تالاسمی

·         دیابت

·         فشار خون

·         کم کاری مادرزادی تیرویید

·         بیماری PKU یا فنیل کتونوری

·         سرطان ها